مسأله ی مهمّي كه هميشه در طول تاريخ پر افتخار اسلام مايه ی اميد مسلمانان و به ويژه شيعيان منتظر بوده است، وعده هاي تخلّف ناپذير الهي در مورد آينده ی اسلام و پيروزي نهايي مؤمنان و مستضعفان و محرومان مي باشد. دين مبين اسلام از همان آغاز پيدايش و حتّي از همان نخستين سال هاي ظهور پيامبر گرامي (صلّی الله علیه و آله و سلّم) پيوسته مسلمانان را به آينده اي درخشان اميد وار ساخته است.
قرآن كريم با قاطعيّت هرچه تمام تر اين مسأله را به عنوان يك وعده تخلّف ناپذير الهي مطرح نموده و در كمال صراحت، پيروزي نهايي، ايمان اسلامي و آينده درخشان آيين پاك محمدي (صلّی الله علیه و آله و سلّم) را به مسلمانان نويد داده و جاي هيچ گونه شك و ترديد و ابهام براي احدي باقي نگذارده است.
در اين زمينه آيات بسياري در قرآن وارد شده كه براي نمونه برخي از آن ها بيان مي شود:
« هُوَ الَّذي اَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدي وَ دينَ الْحقِّ لِيُظهِرَهُ علي الدّينِ كُلِّهِ وَ لَوْ كَرِهَ الْمُشْرِكونَ؛ اوكسي است كه پيامبرخود را با هدايت و دين حق فرستاد ، تا دين حق را بر تمام اديان غالب و پيروز گرداند ، اگرچه مشركان كرامت داشته باشند ».
« وَلَقَدْ كَتَبْنا فِي الزَّبُورِ مِن بَعْدِ الذِّكْرِ أَنَّ الأَرْضَ يَرِثُها عِبادِيَ الصَّالِحُونَ ؛ ما در زبور بعد از ذكر (تورات) نوشتيم كه بندگان شايسته ام وارث (حكومت) زمين خواهند گرديد».
رواياتي كه از فضيلت انتظار فرج و ظهور حضرت مهدي (عجّل الله تعالی فرجه الشّریف) سخن مي گويد، آن چنا ن آن را بالا مي برد كه ازهر عمل عبادي و غير عبادي بر ترشده و در رديف توحيد و نبوت و اركان اساسي مذهب قرار مي گيرد.
رسول اکرم (صلّی الله علیه و آله و سلّم) می فرمایند:
« أفْضَلِ العِبادَه انْتِظار الفَرَج ؛ بافضیلت ترین عبادت انتظار فرج است».
امير مؤمنان علي ( علیه السّلام ) نیز مي فرمايند :
« اَفضَل العِبادَه الصّمْتُ و انْتِظار الفَرَج ؛ برترين عبادت سكوت و انتظار فرج است ». هم چنین انتظار از چنان ارزشی برخوردار است که شرط قبولی اعمال در پیشگاه خدای متعال تلقّی می شود.
امام باقر (علیه السّلام) می فرمایند:
« گواهي دادن به توحيد پروردگار و اين كه حضرت محمّد (صلّی الله علیه و آله و سلّم) بنده و فرستاده اوست، و اقرار به آنچه از جانب خداوند آمده و پذيرفتن ولايت ما اهل بيت (عليهم السّلام) و بيزاري بستن از دشمن ما، و تسليم شدن نسبت به امر ما و وَرع و فروتني و در انتظار قيام كننده ما بودن، چون براي ما دولتي است كه هرگاه خداوند بخواهد، آن را محقّق مي سازد».
طبق این حدیث هيچ عملي در دين ، بدون حالت انتظار مهدي موعود (عجّل الله تعالی فرجه الشّریف) مقبول درگاه الهي نيست. منظور از مقبول شدن اين است كه آن عمل عبادتي تلقّي شود كه مشمول پاداش پروردگار قرار گيرد و باعث تقرّب شخص به پيشگاه الهي شود .
انتظار به خودي خود، آدمي را متعهّد و مسئول مي سازد كه براي تحقّق هدف هاي اسلامي و آرمان هاي انساني و عملي شدن برنامه هاي ديني، بدون هيچ گونه ضعف وسستي، تلاش و كوشش نمايد و به سوي مقاصد متعالي اسلام گام بردارد و پيوسته مقاوم و استوار به وظايف ديني و اسلامي خود عمل نمايد. و از همين جهت است كه انتظار در اين روايات، از برترين و با ارزش ترين عبادات به شمار آمده و بدين پايه از ارزش و اهمّيّت رسيده است.
روح انتظار وادی امن است که هر کس به آن برسد و آن را حفظ کند، از آسیب ها، دغدغه ها و نگرانی ها آسوده می شود. او از نظر رشد انسانی و کمالات وجودی به درجه ای می رسد که ارزش شخصیّت و نیز کارهایش را به راحتی نمی توان محاسبه کرد. در روایات اسلامی مقام ومنزلت والایی برای منتظران فرج امام رمان (علیه السّلام) بیان شده که به چند نمونه از آن ها اشاره می شود: امام صادق (علیه السّلام) مي فرمايد: « اِعمَلوا اَنَّ المُنْتظِر لِهذَا الاَمرِ لَه مِثْلُ أجرَ الصائِم القائم ؛ بدانيد كسي كه منتظر ظهور حضرت مهدي (علیه السّلام) باشد پاداش كسي را دارد كه شب ها براي انجام عبادت بيدار و روز ها روزه دار باشد ».
امیرالمؤمنین (علیه السّلام) می فرمایند: «المُنْتِظر لأمرِنا كَالمُتَشَحِّطِ ِبدَمِه في سَبيل اللّه ؛ منتظر امر ما (ظهور)، مانند كسى است كه در راه خدا در خون خويش غلتیده است».
از اين حديث به خوبى استفاده مى شود كه منتظرين واقعى امام زمان (عليه السّلام) لحظه اى از تحرّك و تكاپو در پيشبرد اهداف دين، باز نمى ايستند، بلكه هميشه سعى و كوشش مى كنند كه خود را بر اساس اسلام اصيل و مكتب اهل بيت (عليهم السّلام) آن چنان پرورش دهند كه صلاحيّت و شايستگى درك حضور حضرت را در زمان ظهور وى داشته باشند.
امام صادق (علیه السّلام) نیز می فرمایند:
« مَن ماتَ مِنْكُم وَ هُوَ مُنْتَظِر لِهذَا الاَمرِ كَمَن هُوَ مَعَ القائِمِ في فُسطاطِهِ . قالَ: ثُمَّ مَكَثَ هَنيئَهً ثُمَّ قال: لا، بَلْ كَمَن قالَ مَعَهُ بِسَيفِهِ. ثُمَّ قال: لا وَاللهِ اِلّا كَمَنِ اسْتَشهَدَ مَعَ رَسولُ اللهِ (صلََّي الله عَلَيهِ وَ آلِه و سَلََّم) ؛ هركس كه از شما بميرد در حالي كه منتظر امر ظهور حضرت مهدي (علیه السّلام) باشد همانند كسي است كه با حضرت قائم (عجّل الله تعالی فرجه الشّریف) در خيمه اش بوده باشد. سپس حضرت چند لحظه ای درنگ کرده، آن گاه فرمود: نه، بلکه مانند کسی است که در خدمت آن حضرت شمشیر بزند. سپس فرمود: نه ، به خدا همچون کسی است که در پیشگاه رسول خدا(صلّی الله علیه و آله وسلّم) شهید شده باشد».
مفهوم انتظار و ضرورت ارزش آن و نیز منتظر و ارزش شخصیّتی وی زمانی معنادار و مطرح می شود که غیبتی وجود داشته باشد. این غیبت است که چیزی به نام انتظار و ارزش آن را به وجود می آورد. بدون غیبت حضرت، شخصیّتی به نام منتظر با این مقام ودرجات ساخته نمی شود.
اگر حضرت در بین مردم حضور داشت و همه با او در ارتباط بودند، دیگر نه انتظار معنا داشت و نه منتظری که بخواهد با انجام وظایف دوران غیبت و وفاداری به حضرت و پیوند با او و خدمت به او به این درجات و مقامات برسد. بنابراین ارزش کار منتظر به این است که او به همه ی وظایفش در دوران غیبت عمل کند نه دوران ظهور او.
رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلّم) می فرمایند:
«أفْضَل أعمال اُمَّتي انْتِظار الفَرَج مِنَ اللّهِ عَزََّّوجَلَّ؛ بهترين اعمال امّت من، انتظار فرج ازسوی
خداوند عزّوجلّ است».
بدون شك، انتظار فرج هنگامى از برترين عمل هاى امّت خواهد بود كه شخص منتظر سعى كند تمام اعمال و كردار خود را بر اساس موازين اسلام و بدون سهل انگارى انجام دهد.
ارزش انتظار و منتظِر
